Tarım arazileri değerlendirme ve bilgilendirme portalı ‘marjinal tarım arazisi’ni şöyle tanımlamış.
‘Mutlak tarım arazileri, özel izin arazileri ve dikili tarım arazileri dışında kalan toprak ve topografik
sınırlamalar nedeniyle üzerinde sadece geleneksel toprak işlemeli tarımın yapıldığı araziler’ . Bu tanım
dikili tarım arazilerinin marjinal olamayacağını da vurguluyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine
göre sadece 1989-2018 yılları arasında 2.604.517 hektar tarım arazisine tarım dışı kullanma izni
verilmiş. Bu rakamların %63.9’u marjinal tarım arazisi’ne dönüşmüş. Konu, 5403 Sayılı Toprak
Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13 maddesine göre değerlendiriliyor. 13. Maddeye göre
mutlak tarım arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri tarımsal üretim dışında kullanılamaz.
Bu araziler ancak kanunun 13. Maddesindeki durumların varlığı halinde , tarım dışı amaçla
kullanılabilir. Bu arazilerin imar planına alınarak konut ve bunun gibi amaçlarla planlanması mümkün
değildir. 13. Madde oldukça kesin ve tarım arazilerini korumayı amaçlıyor. Amaçlıyor da devamı var.
Devamı şöyle. 13. Madde tarım arazilerinin hangi amaçlarla tarım dışına çıkarılabileceğini de
belirtmiş. Savunma ve stratejik ihtiyaçta. Doğal afetlerde geçici yerleşim olarak. Petrol ve doğalgaz
sondajı için. Kamu yararı madencilik. Uygun görülen kamu yatırımları. EPDK yenilebilir enerji
kaynakları. Jeotermal kaynaklı sera yatırımları. Tarım arazilerinin ‘Marjinal Arazi’ raporu için Tarım
Müdürlükleri ve Devlet Su İşleri yetkililerinin ‘Marjinal Arazi’ raporu vermesi gerekiyor. Bir kısım
‘marjinal ‘ arazileri örneğin bir domates veya biber tarlasına bitişik de görebiliyoruz. Demek ki
verimlilik yanı başındaki tarlayı görmezden gelmiş. Yıllar önce ekip arkadaşımızla demir fabrikası
atıklarının (curüf) tonlarca depolandığı bir bölgede çekim yapmaya gitmiştik. Tarla’daki vahşi
depolamanın çevreye ve tarla’ya zarar verdiğini iddia eden şirket, atıklar için dava açmış, ‘cüruflar
toprağa faydalı çevreye herhangi bir zararı yok’ yazan bilirkişi raporunu göstermişti.
Toprak Koruma Kurulları’nda çalışan ‘Marjinal Arazi’ler konusunda uzman çok değerli bürokratlarımız
mevcut. ‘Marjinal’ arazilerin tekrar güncellenmesi gerektiği inancındayım