Pandemi ülke ekonomileri küçülürken Türkiye yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 gibi yüksek bir büyümeye imza attı. İkinci çeyrekte ise yüzde 20 gibi rekor bir büyüme bekleniyor. Bu beklentiler ışığında Dünya Bankası 2020 Satın Alma Gücü ülkeler raporunu yayınladı. Bu raporda Türkiye 2,371 trilyon dolarlık satınalma gücü (SGP) bazında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (SGP GSYH) ile dünyanın 13. büyük ekonomisi unvanını korudu. Türkiye OECD ülkeleri içinde de 7’nci sırada yer aldı. Yani Türkiye gelişmiş ülkeler karşısında düşük gelire rağmen alım gücünü korumayı başardı. Ekonomist Zeki Akıllıoğlu, Türkiye’nin 2018’den 2019’a yaklaşık 25 milyar dolar artış gösteren SGP GSYH’sinin 2019’dan 2020’ye de 36 milyar dolar arttığını belirterek “Böylelikle ülkemizin salgın sürecinde satın alma gücünü koruduğu, hatta artırdığı belirlenmiş oldu. Dünya satın alma gücü bazında 2,638 trilyon dolar, yani yüzde 2 küçülürken Türkiye 36 milyar dolar, yani yüzde 1,5 büyüme kaydetti” dedi.
720 MİLYAR DOLAR 2,3 TRİLYON DOLAR DEĞERİNDE
SGP kuru ile hesaplandığında, bir dolar ile ABD’de satın alınabilen ürün veya hizmetin aynısı veya eşdeğerinin Türkiye’de 2020 senesi için 2,13 TL’ye satın alınabildiğini belirten Akıllıoğlu “Dolayısıyla, satınalma gücü ile ilgili her sene EUROSTAT ve TÜİK tarafından açıklanan parite rakamının Avrupa ülkeleri parite ortalamasından düşük olması millî gelir hesabı açısından Türkiye için bir dezavantaj değil, aksine daha az para ödeyerek eşdeğer ürüne sahip olabildiğini göstermektedir. Nitekim, Dünya Bankası ‘nominal GSYH’ 2020 ülkeler raporunda 720 milyar dolar nominal GSYH’ye sahip olan Türkiye, bu 720 milyar dolar nominal GSYH’si ile, ABD fiyatlarıyla 2,371 trilyon dolar değerinde olan ürün ve hizmete ulaşabilmektedir” diye konuştu.
KİŞİ BAŞI SATINALMA GÜCÜ 28 BİN 200 DOLAR
Dünya Bankası verilerine göre, Türkiye ‘Kişi Başı SGP GSYH’ hesabında dünyada ‘Üst Orta Gelir Grubu’ ülkeler içinde ikinci sıraya yükseldi. 2020 Raporunda Türkiye’nin kişi başı 28 bin 200 dolarlık satınalma gücüne sahip olduğu belirlendi. Akıllıoğlu bu verinin önemini ise şöyle açıkladı: Bir başka deyişle ABD’de yaşayan bir kişinin 28 bin 200 dolar yıllık gelir ile sahip olduğu hayat standardını, Türkiye’de yaşayan bir kişi 8 bin 600 dolar gelir ile sağlayabilmekte. Türkiye’nin dahil olduğu ve Çin, Rusya, Endonezya, Brezilya, Meksika, Malezya, Arjantin, Güney Afrika Cumhuriyeti, Sırbistan gibi ülkelerin de içinde bulunduğu ‘üst orta gelir grubu’ ülkeleri 2020 kişi başı satın alma gücü sıralamasında; Rusya 28 bin 213 dolarla birinci, Türkiye 28 bin 120 dolarla ikinci, Malezya 27 bin 881 dolarla üçüncü sırayı almıştır.
NASIL HESAPLANIR?
Hesaplama yöntemi hakkında ayrıntılı bilgi veren Zeki Akıllıoğlu şunları kaydetti: Satınalma gücü hesabında enflasyonun etkisi sıfırdır… Karşılaştırılan ürün ve hizmetlerin eşanlı güncel fiyatları baz alındığından enflasyon fiyatların içinde hesaba dahil edilmiş olmaktadır. Satınalma Gücü hesabı yapılırken, cari kur yerine, ürün ve hizmetlerin ülkeler arası fiyat farklılıklarını ortadan kaldıran SGP kuru (PPP exchange rate) kullanılmaktadır. SGP kuru, her ülke para birimi için, ABD Dolarına karşı hesaplanmaktadır. SGP kuru, 1 ABD dolarının ABD’de satın aldığı ürün veya hizmetin, diğer ülkenin para birimiyle diğer ülkede kaça alındığını göstermektedir.
