Rusya-Ukrayna savaşı, nakliye ve hava taşımacılığı vurdu. Rus deniz kuvvetlerinin okyanus ticaretine erişim noktasından biri olan Azak Denizi’ne giriş ve çıkışlarını tamamen kapatırken, Ukrayna’nın Odessa ve Mariupol limanları saldırı altında olduğu için kargo taşımacılığı yapılamıyor. Rusya’nın hedefi olan gemilerde ise denizciler ya öldü ya da limanlarda mahsur kaldı. Konteyner nakliye firmaları Rusya’dan kaçınırken, birçok lojistik şirketi Rusya ve Ukrayna’ya ve Ukrayna’dan teslimatları askıya aldı. DHL, bir sonraki duyuruya kadar Ukrayna’daki ofislerini ve operasyonlarını kapattığını açıklarken, UPS de Ukrayna, Rusya ve Belarus’ta hizmetlerini durdurdu. Bu durum karşısında navlun fiyatlar hızla arttı. Tedarik zinciri yazılım platformu Keelvar’ın profesyonel hizmetler başkanı Dylan Alperin, Kerç Boğazı’ndan gemi kuyruğu oluştuğunu belirterek “Ukrayna’nın ihracatının yüzde 70’i gemi yoluyla dağıtıldığından, tıkanıklık her geçen saat daha da kötüleşiyor” dedi.
HAVA SAHASI DA KAPALI
Sınırlı hava kapasitesi de nakliyatçılar için çifte sıkıntı nedeni. Firmalara göre, Ukrayna üzerindeki hava sahası sivil uçuşlara kapalı ve hava yolları Rus hava sahasından kaçınıyor, bu da hava navlun oranlarını artırıyor. Uçuş yasağı sebebiyle seferlerin iptal edildiğine dikkat çeken Alperin “Uçuş yasağı bu uçuşların çoğunu iptal etti ve uluslararası nakliye yollarından 10 milyon mil hava sahasını kaldırdı. Kargoların yaklaşık %20’si hava yolundan yapılıyor. Ciddi bir problemle karşı karşıyayız” diye konuştu. Navlun rezervasyon şirketi Freightos Group’un araştırma başkanı Judah Levine de, hava yolları Rus hava sahasından kaçındıkça alternatif, daha uzun rotalar kullanacaklarını ve yakıt maliyetlerini artıracaklarını söyledi.
PETROL, FİYATLARI UÇURDU
Uzmanlar, petrol fiyatlarındaki rekor artışların, yakıt maliyetleri arttıkça taşıyıcılar için zaten kötü olan görünümü daha da kötüleştireceğini fiyatların rekor seviyelere çıkacağına dikkat çekiyor. Tedarik zinciri risk yönetimi firması Resilinç’in CEO’su Bindiya Vakil, bazı sigorta şirketlerinin de Karadeniz’de mal sevkiyatı için primleri artırdığını söyledi. Ayrıca 200’den fazla ülke ve bölgede 11.000’den fazla banka ve finans kuruluşunu Rusya’yı SWIFT’te devre dışı bırakmasının zincirleme etkilere yol açması bekleniyor. Digital Navlun CEO’su James Coombes “Ruble devalüasyonuyla birlikte, birçok Rus şirketi gemilerdeki mallar için ödeme yapamıyor. Bu, birçok sevkiyatın sahipsiz kalacağına ve siparişler için ödeme yapılmamasına neden olacak” dedi.
DENİZ İŞ GÜCÜNÜN YÜZDE 14,5’İNİ OLUŞTURUYOR
Deniz taşımacılığı otoriteleri Rusya’da hizmetlerini askıya alan taşıyıcıların toplam deniz taşımacılığı kapasitesinin yaklaşık yüzde 62’sini oluşturduğunu kaydetti. Ayrıca Ukraynalı ve Rus denizciler küresel denizcilik iş gücünün yüzde 14,5’ini oluşturuyor.
