Karadeniz’i iyi bilenler, kuzey rüzgârı çıktığında yanına bile yanaşmaz. Kuzeyli rüzgârlar dalgaları büyütür ve denizdeki seri katili uyandırır. Hiç olmazsa bir-iki kez Karadeniz’e girmiş olan herkes, “deniz içine çekiyor” diye kulaktan kulağa yayılan bilgiyi duymuştur. Ancak yine de sıcaklıklar yükselince denizin serinliğinin cazibesine kapılınır. Her yıl onlarca kişi boğulur ya da ölüm tehlikesi atlatır.
Sıcaklığın 35 derecenin üzerine çıktığı Kurban Bayramı’nda da Karadeniz sahilleri benzer manzaralara şahit oldu. Tüm uyarılara rağmen denize giren onlarca kişi boğuldu ya da ölüm tehlikesi anlattı. Bazılarının cenazeleri bile bulunamadı. Peki nasıl oluyor da herkesin “Çok iyi yüzme bilirdi” dediği kişiler bile Karadeniz’de boğulabiliyor?
NASIL OLUŞUYOR
Çeken akıntılar, deniz dip yapısının topuk-dalyan-topuk (kum tepeciği-yarık-kum tepeciği) şeklinde olduğu bölgelerde görülen ve sığ sudan derin suya hareket eden oldukça kuvvetli akıntılardır. Rüzgârlı havalarda topuklarda (kum tepesi) kırılan dalgaların dalyan (çukurluk) bölgelerinden geriye doğru hareketi sonucu oluşan bu akıntılar, dünya şampiyonu bir yüzücünün dahi karşı koyamayacağı kadar güçlüdür. Türkiye’de özellikle Karadeniz sahillerinde görülen akıntılar, rüzgârlı, fırtınalı ve dalgalı havalarda hiç tahmin edilmeyecek bölgelerde bile oluşabilir. Dalga yüksekliği ve sıklığı arttıkça, akıntının gücü de artar.
Şile’de dün sahile gelenler yasağa rağmen denize girdi. Zabıta, polis ve Sahil Güvenlik ekipleri, uyarıları dinlemeyerek denize girenleri çıkardı.
2013 YILI MİLAT OLDU
Çeken akıntılar tüm dünyada ciddi bilimsel araştırmalara konu olurken, konu ülkemizde pek de bilinmiyordu. 2013’te İstanbul Valiliği’nin koordinasyonunda bir araya gelen İstanbul AFAD, İstanbul İl Jandarma Komutanlığı ve İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaa ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nden bilim insanları çeken akıntılarla ilgili vatandaşları bilgilendirmek için bir sosyal sorumluluk projesi başlattı. İstanbul’un kontrolsüz birçok sahiline bilgilendirme panoları asıldı. Denize girmenin tehlikeli olduğu ve olası bir akıntıya karşı nasıl mücadele edilebileceği anlatıldı.
Resmi kayıtlara göre her yıl İstanbul’da 50 ile 60 arasında denizde boğulma olayı yaşanıyor. Bunlardan birçoğunun çeken akıntılar nedeniyle yaşandığı tahmin ediliyor. Son örneği bayram tatilinde Şile ve diğer sahillerde yaşandı. Şile’de denize giren 3 kişi boğularak hayatlarını kaybetti.
‘KENDİNİZİ SUYA BIRAKIN’
SUALTI ve su üstü arama kurtarma eğitmeni Volkan Dikmen RİP akıntılarıyla ilgili şu tavsiyeyi yaptı: “Kurtulmak için kendimizi dalgalara bırakmamız gerekiyor. Dalgaların açığa kadar atması lazım. Daha sonra dalga yönünde, paralel olarak karaya doğru yüzülebilir. Dalgalar dibe doğru çekmez. Akıntıya ters yüzmemek gerekiyor.”
KURTULMAK İÇİN NE YAPMALIYIZ
AFAD’ın internet sitesinde yer alan bilgilere göre, çeken akıntıya kapılmamak için şunlar yapılmalı:
– Dalgalı havalarda denize girmemeyi tercih edin.
– Denize girmek için cankurtaran ve sağlık ekibi bulunan sahil ve plajları tercih edin.
– Çocuklarınız denizdeyken bir an bile gözlerinizi onlardan ayırmayın.
– Kendiniz ve çocuklarınız için, denizde su yüzeyinde kalmanızı sağlayacak can yeleği, can simidi gibi can kurtarma malzemeleri bulundurun.
– Tek başınıza denize girmeyin. Yanında kurtarma malzemeleri bulunan ve iyi yüzme bilen birisini gözcü olarak sahilde bırakın.
– Denize mutlaka deniz kıyafetiyle girin.
– Çeken akıntıya kapılmanız halinde öncelikle sakin olun. Akıntı sizi dibe çekmez, sahilden açığa doğru sürükler.
– Sahile doğru yüzmeye çalışarak kendinizi yormayın, akıntıyı yenemezsiniz. Akıntının sizi götürmesine bir süre izin verin.
– Akıntı zayıfladığında sahile değil, yanlara doğru yüzerek akıntıdan kurtulun.
– Her zaman su üzerinde kalmaya çalışın ve elinizi kaldırarak yardım isteyin.
ŞİLE’DE HORTUM
Şile açıklarında dün akşam saatlerinde hortum meydana geldi. Bir süre devam eden hortum vatandaşların cep telefonu kameralarına yansıdı.
