Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’yi de etkileyen virüs salgını özellikle ekonomiler üzerinde yıkıcı bir tahribata yol açtı. Sınırların kapanması, iktisadi faaliyetin yavaşlaması, üretimin azalması ülkelerin ekonomilerini olumsuz yönde etkiledi.
Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in ilgili yazısı şöyle; Türkiye’de de özellikle hizmet sektörü ve esnaf başta olmak üzere birçok kesim salgının etkisini hissetti. Ancak bizde virüsün görüldüğü Mart 2020 tarihinden itibaren işletilen dinamik destekler ekonomi yönetimi ve hükümetin aldığı tedbirler Türkiye’nin salgının etkisini en az hasarla atlatan ülkelerden birisi olmasını sağladı.
2020 yılında dünyada büyüyen iki ülkeden birisi Türkiye oldu. Salgının başladığı andan itibaren işçisinden işverenine, hane halkından, emeklisine, esnaftan KOBİ’ye hemen her kesim için önemli destek paketleri devreye sokuldu.
Kimilerine ucuz kredi kanalları açılırken kimi kesimlere doğrudan hibe desteği ile nakit ödemeler yapıldı yapılmaya da devam ediliyor.
Aynı zamanda kamuya karşı ve bankalara karşı olan yükümlülüklerle ilgili tedbirler alındı, vergi prim ertelemeleri ve indirimleri yapıldı, kredi ödemeleri ertelendi, iki büyük yapılandırma ile vatandaşın borçlarının önemli bir bölümü silindi.
Destekler ve alınan tedbirler hem işçiyi, hem işvereni hem de hane haklarını koruyacak şekilde dizayn edildi. Bu da çalışanları korurken işyerlerini de ayakta tuttu. Hane halklarının nakit ihtiyacı karşılanırken esnafın kayıpları bir nebze giderildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan desteklerin 661 milyar liraya ulaştığını açıkladı. Çarpan etkisiyle bu rakamın iki katına çıktığını da söyleyebiliriz. Normalleşmeyle birlikte çok hızlı bir toparlanma olacağı da görülüyor.
HER KESİME ULAŞILDI
Türkiye içeride dışarda bütün bu saldırılara rağmen iktisadi faaliyetini hız kesmeden devam ettirdi ve her kesime ulaşan desteklerle ekonominin her bir çarkını ayakta tuttu. İşte son 1.5 yılda yapılan desteklerden bazıları.
EMEKLİYE:
En düşük emekli maaşı 1.500 TL’ye çıkartıldı * Maaş artışından 645 bin emekli yararlandı * Emekli ikramiyelerine zam yapıldı, 1.100 TL oldu.
ÇİFTÇİYE:
● Çiftçilerin ürünlerinin alım fiyatları açıklandı TMO devreye girdi ● Kuraklıktan zarar görenlerin banka ve kooperatif borçları ertelendi ● Hal yasası ile ürünlerin değer bulması için çalışmalar başladı.
ESNAFA:
● 848 bin esnafa uygun şartlarda kredi açıldı ● 1.2 milyon esnafa 4.4 milyar liralık ciro, kira desteği verildi ● 1.3 milyon esnafa 4.6 milyar liralık hibe desteği başlatıldı ● 219 milyar liralık vergi ve prim ödemeleri ertelendi.
SOSYAL DESTEK:
● 800 bin vatandaşa 6 ay ödemesiz nakit desteği kredisi verildi ● 7 milyon haneye sosyal destek ödemeleri yapıldı ● Tüm sosyal ödemelerin toplamı 181 milyar lirayı buldu.
ÇALIŞANLARA:
● 3,7 milyon çalışana kısa çalışma ödeneği verildi ● 1 milyon vatandaş işsizlik ödeneği aldı ● 2,8 milyon çalışana nakdi ücret desteği verildi ● Fesih yasağı 30 Haziran’a kadar uzatıldı ● Çalışana ödemeler 67,5 milyar liraya ulaştı.
FİRMALARA :
● 400 bin firmaya uygun şartlarda kredi kullandırıldı ● Nakit desteği kredilerinin toplamı 315 milyar lirayı buldu ● Vergi ve prim ödemeleri ertelendi ● Birçok sektörde KDV oranları düşürüldü ● KÇÖ ile işyerleri ayakta tutuldu ● Toplam 26 milyar liralık vergi 4 milyar liralık primden vazgeçildi ● Nefes kredisi çalışmaları başlatıldı.
