Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Almanya merkezli BioNTech firmasıyla yapılan Covid-19 aşılarıyla ilgili anlaşmaya ilişkin “84 milyon Uğur Hoca’dan duysun istiyorum” demiş ve Prof. Dr. Uğur Şahin’in bugünkü Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı’na katılacağını duyurmuştu.
Bakan Koca’nın açıklamalarından öne çıkan noktalar şu şekilde:
UZUN BİR ARADAN SONRA VAKA SAYISI 10 BİNİN ALTINA İNDİ
Kapanma döneminden sonra ilk Bilim Kurulu toplantısını yaptık. Bugün uzun bir aradan sonra günlük vaka sayısı 10 binin altına indi.
Özellikle kapanma dönemi sonrası bugün uzun bir aradan sonra günlük vaka sayımız 10 binin altına düştü. Bu düşüşün bundan sonra da devam edeceğini öngörüyoruz. Bugün Bilim Kurulumuza katılan önemli bir misafirimiz var. Küresel salgında salgını durdurmak için en önemli silah olan aşıyı ilk geliştiren bilim insanlarımız Doktor Uğur Şahin ve Özlem Türeci hocamız da bizimle beraberlerdi.
Şu an Özlem Türeci çalışmalarına devam ediyor olduğunu söyleyerek aramızdan ayrıldı. Uğur Hocamız şu an beni dinliyorlar. Bugün özellikle Uğur Hocamızın bazı görüşlerini bizzat kendisinden duymanızı istiyoruz.
Uğur Hocam vatandaşımızın sizden duymasını istediği bazı konuları sıralamak istiyorum. Ama öncelikle bugün de medyaya yansımış oldu, son olarak bildiğiniz gibi 27 Aralık’ta ilk anlaşmamızı yapmıştık. Ondan 3 ay önce başlayan görüşmelerimiz olmuştu. Bu süreçte haftada en az 2 kere telefonla görüşmelerimiz oldu. Çok yoğun gayret gösterdiniz.
Bu süreçte haftada en az 2 kere telefonla görüşmelerimiz oldu. Çok yoğun gayret gösterdiniz. 60 milyona, devamında 90 milyona, en son 120 milyon dozda anlaşma sizlerin yoğun gayret, efor ve çabanızla imzalanmış oldu.
Burada konuşma imkanımız olduğu için çok mutluyum. Sayın Bakanın anlattığı gibi aralıktan beri beraber konuşuyoruz ve Türkiye’ye bizim uyguladığımız aşıyı nasıl iletiriz diye. Aralıkta ilk defa bir buçuk milyonu konuştuk ve sayın bakanım sağ olsun her 2-3 hafta arada istediği dozları yükseltti. Bugün tamamı 120 milyon doz olarak imza attık ve çok mutluyum.
UĞUR ŞAHİN: HAZİRAN SONUNA KADAR 30 MİLYON DOZ GELİYOR
Türkiye’ye bu altıncı ayın sonuna kadar, haziranın sonuna kadar 30 milyon doz getirmek istiyoruz. Temmuz-ağustos ve eylül ayında tamamıyla 120 milyon dozu tamamlamak istiyoruz. Son 2 haftada bizim ekipler yoğun çalıştı. Ne zaman, ne kadar aşı dozu verileceğini anlaştık ve Allah’ın izniyle zamanında biz de aşıları Türkiye’ye getireceğiz.
BAKAN KOCA: SOMUT İCRAATI GÖRMEK İSTİYORUZ
Haziranda ilki 30 milyon ama 15 Haziran’a kadar 14.2 milyonu günbegün arkadaşlar planlamışlar. Şu ana kadar 6.1 milyon dozu bize şu ana kadar teslim edildi. Gelecek, olacak demekten öte somut icraatı görmek istiyoruz, vatandaşımız da bu aşıya erişmek istiyor.
Prof. Dr. Şahin: Sayın bakanımla telefonda çok görüştük. Bana her zaman soruyordunuz, ben de imkan olunca evet diyordum. Elimizde garanti olmadığı zaman hayır diyordum. Şimdi dediğiniz rakamları elimizde imkan var, bir problem çıkmazsa zamanında yollayacağız.
3. DOZ AŞI NE ZAMAN YAPILACAK?
Bakan Koca: Geliştirilen aşının mutasyonlara etkisiyle ilgili bilgi önemli. Ayrıca hastalığı geçirmiş olan kişilere tek doz … yapılması konusundaki fikirleriniz. 2 doz aşı olan vatandaşlarımızın 3. doz aşının bu yıl mı yoksa gelecek yıl mı yapılması konusundaki görüşlerinizi almak istiyorum.
BIONTECH 30’DAN FAZLA VARYANT VİRÜSE KARŞI ETKİLİ
Prof. Dr. Şahin: Bugüne kadar aşıyı 30’dan fazla varyantlara deneyledik. bizim aşımız en çok mutasyonlara karşı güzel etki gösteriyor. Kent ve Afrika mutasyonlarına karşı iyi kontrol yapıyor. Bu hafta içinde Hindistan mutasyonunu da deneyden geçirdik ve Hindistan varyantına karşı da bizim aşımız yüzde 25-30 aralığında etki gösteriyor. Bu etki yüzde 70-75 oranında enfeksiyon korumasını bekliyoruz. Gelecek haftalarda daha çok bilgi edineceğiz.
Enfeksiyonu geçirmiş olan kişiler, bizim gördüğümüze göre ilk dozdan yüksek antikor oluyor. Bu yüksek antikorlar sanki 2 aşı yapılmış kişiler gibi aynı oranda antikor oluyor. Onun için haftalığı geçirmiş olan kişiler için 1 doz yeterli olabilir.
Üçüncü doz, en erken 6 ay sonra ama 9 ay sonra 2. dozdan sonra verirsek yeter. Türkiye’deki aşı kampanyasında en çok 6.-7.-8. ayda aşı olacak olduğu için 2022’de 3. aşı yeterince olur.
Mutasyonlarla ilgili bir sorun görmüyoruz. Ama mühim olan vatandaşları en çabuk zamanında aşı olması gerekiyor.
Bakan Koca: Biz temin ettikten sonra vatandaşımız aşı olmaktan yana. Öncelikle sorumluluk bizde. Vatandaşımız aşıyla buluşturduğumuzda vatandaşımızın bu noktada ciddi bir sorunu olmadığını söyleyebilirim.
Haziran ve temmuz yoğun aşılamayla birlikte yaz aylarının daha güzel geçeceğini umuyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın sizlere çok selamları var, başarılarınız yakından takip ediyor. Haziran başında Türkiye’ye davet etmek istiyoruz. Hem aşı kampanyasına desteğiniz hem de Türkiye’de yapacaklarınızı değerlendirmek anlamında, üretim dahil olmak üzere, davet etmek istiyoruz.
Prof. Dr. Şahin: Benden de saygı ve selamlar iletiniz lütfen. Haziranın ilk yarısında Türkiye’ye gelme niyetimiz var.
Bakan Koca: Üretim ve başka projeleri de o dönemle inşallah görüşmüş oluruz.
Prof. Dr. Şahin: Türkiye’de hem aşı üretmek hem de ar-ge yapmak istiyoruz.
Bakan Koca: Özlem Hocamıza da çok teşekkürlerimizi ifade etmek istiyorum. Bu arada aşının da gelecek haftadan, 26 Mayıs’tan itibaren, haziranda 30 milyon olmak üzere, eylülde 120 milyona tamamlanmak üzere Türkiye’ye geleceğini ve bütün vatandaşlarımızın da bunu beklediğini, altyapı olarak da bu aşıyı günde bizim bir-bir buçuk, hatta daha fazla milyon aşı yapabilme potansiyelimiz var, yeter ki elimizde aşı olsun. O da sizin elinizde.
Prof. Dr. Şahin: Biz Türkiye’ye aşıyı zamanında getirmek için gece gündüz çalışacağız. Türkiye’deki aşı kampanyasının çok çok uzman şekilde yapıldığını öğrendim. Bizim uzmanlar sizin ekibinizle beraber çalışmalarında mükemmel bir çalışma olduğunu anlattı bana. Ben de Türk olarak çok mutlu oldum bundan, böyle güzel profesyonel bir çalışma olduğu için.
Bakan Koca: Filyasyon, sağlık altyapımızı, sağlık çalışanlarımızın gücünü ve aşı kampanyasında nasıl bir sistemle bunu gerçekleştirdiğimizi size yerinde göstermek isteriz. Sizin ifadenizle ‘Birlikte, Allah’ın izniyle beraber başaracağız.’
BİRİNCİ HEDEF: VAKALARDAKİ DÜŞÜŞÜN KALICI HALE GELMESİ
Özellikle bugüne kadar, 4.5 milyon anlaşmadan, aralıkta yapılan anlaşmadan 120 milyona kadar çıktığımız ve artık imzalanmış olan eylül sonuna kadar da bu tedarikin tamamlanacağı ilk haziran ayı itibarıyla 6.1 milyona ilave 30 milyon aşının geleceğini hepimiz duyduk. Bundan sonraki süreçte vatandaşımızı hızla aşılamak istiyoruz. artık hastalığı tanıyoruz, tedavi protokolleri oturdu.
Özellikle bundan sonraki süreçte birinci önceliğimiz vakalardaki düşüşü kalıcı ve sürekli hale getirmek olacak. Ayrıca bundan sonraki süreçte yasaklarla yönetimden ziyade daha çok kişisel tedbirlerle ve yaygın aşılamayla bu dönemi sürdürmek istiyoruz. Normale dönmek için çaba sarf ediyor olmuş olacağız.
Artık yaygın aşılamayla birlikte pandemiyi gündemimizden çıkarmak bizim ana hedefimiz olacak. Biz artık ilk vakanın açıklandığı 11 Mart’tan itibaren aşıyla birlikte önümüzü daha net gördüğümüzü söyleyebiliriz ve salgın öncesi döneme artık geçmek istiyoruz.
Bunun için de vatandaşımızın aşı noktasında hassasiyet göstermesini ve bulabildiği aşıyı erken dönemde olmasını ve bununla birlikte de tedbirleri elden bırakmayarak bu dönemi geçirmesini özellikle hassasiyetle ifade etmek istiyorum.
SORU-CEVAP
YERLİ AŞIDA SON DURUM
Faz-2 çalışması gönüllülerin çalışması bitti ve faz-3’ün başlaması da zannediyorum önümüzdeki iki hafta içerisinde, haziranın başında başlayacağını düşünüyorum. Bir taraftan siz üretim yapıyorsunuz, üretim yaparken bütün safhaların başarıyla tamamlanması gerekiyor. Bütün sonuçları olumlu olursa haziran başında biz faz-3’e geçebileceğimizi düşünüyoruz. Üç tane aşımız daha var, 2 tanesi inaktif, 1 tanesi VLP aşısı. Orada da faz-1 safhasındalar. Zannediyorum önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde orada da faz-1 çalışmasının sonuçları görülerek başarılı olursa faz-2 çalışmaları peyderpey başlamış olur. Bu süreçler başarıyla tamamlanırsa eylül ayında acil kullanım onayıyla birlikte kullanımı söz konusu olabilir. Bu anlamda ilk Türk aşımız başarıyla gündeme girebilir diye bekliyoruz.
AŞILAMA TAKVİMİ NASIL OLACAK?
Bu dönemde şu an biz 55 yaş üstünü aşılıyoruz. Sağlık çalışanları ve benzeri riskli gruplara da devam ediyoruz. Aşı tedariğiyle birlikte, önümüzdeki haziran ayında ilave 30 milyonun sadece BioNTech olacağını, Sinovac aşısı için de önümüzdeki 1 hafta-10 gün içerisinde beklediğimiz bir miktar var.
Haziranda Biontech aşısıyla birlikte 14.2 milyon aşının geleceğini biliyoruz. Tedarikte sorun yaşanmazsa haziran ayında 20 yaşa kadar inmek istiyoruz.
Aşılama oranıyla ilgili, şu an toplamda 65 yaş üstü yüzde 84’e kadar ulaşmış durumda. Bunun yüzde 90 ve üzeri olmasını istiyoruz. O nedenle özellikle açılan 55 yaş üstü tanımlanan grubun, insanımızın aşı noktasında beklemeden en erken dönemde aşılarını olmalarını önemle ifade etmek istiyorum.
HASTALIĞI GEÇİRENLER İÇİN AŞILAMA NASIL OLACAK?
Bu konuda bizim tercihimiz olmayacak, vatandaşımızı ikna etmeye çalışıyor olacağız. BioNTech aşısı için şu dönemde daha yeni başlandığından en az 9 ay zaman dilimi sonrası, yani 2022 yılında rapel doz öneriliyor. Hastalığı geçirmiş olan kişilerin de Bilim Kurulu’nun bu noktadaki yaklaşımı 6 ay sonra rapel dozun yapılması şeklinde.
Bu tek doz ya da çift doz şeklinde olabilir.
1 HAZİRAN’DAN SONRASI NASIL OLACAK?
Bundan sonraki süreçte 10 binin altına bugünden itibaren vaka sayımız var. Tam kapanmayla birlikte bu düşüş önemli bir düşüş, 63 binden 9 385’e kadar inmiş oldu bugün.
Artık bu enfeksiyonun, virüsün nasıl bulaştığını bütün vatandaşlarımız biliyor. Bundan sonraki süreçte yasaklamaları daha azaltan, ama kişisel koruyucu tedbirleri daha yoğunlaştıran, bununla birlikte yaygın aşılamayı yaparak bu dönemi normale döndürmek istiyoruz.
O nedenle, Bilim Kurulu’nun bu çerçevede önerisi gelecek hafta itibarıyla şekillenmiş olur. Haziranda nasıl bir normalleşme olabileceğiyle, sektörlerle ilgili bir önerisi var. Ama genel mantığın kapatmaktan ziyade kişisel kontrolleri aşıyla birlikte sürdürmekten yanayız. Ana gündem maddemiz de pandemiyi gündemden çıkarmak, yaygın aşılama yapmak.
YATAK DOLULUK, YOĞUN BAKIM DOLULUK ORANLARI
Vaka sayısı düşmesiyle birlikte hastaneye yatış, devamında yoğun bakım ve entübe olan hasta sayısı ve vefat eden kişi sayısına giderek etkisini göstermeye başlar. Şu dönemde vaka sayısıyla birlikte bizim pandemiye ayırdığımız yatak sayımız Türkiye’de toplamda 10 bin 428 idi. şu an 10 bin 428 yatağımız pandemi için ayrılmış durumda. Toplam yatak sayımız 242 bin. Toplam erişkin yoğun bakım sayımız ise 31 bin 732. Bunun 10 bin 428’ini pandemiye ayırdık.
Bunun yüzde 53.49’u dolu, yani neredeyse yarısına yakını boş. Serviste ise toplam yatak sayımız 242 bin. 242 bin yatağın 41 bininin ayırdık pandemi, kovid hastaları için. 41 bin yatağın yüzde 35’e yakını dolu, 34.72. Yani neredeyse 3’te 2’si şu an boş. Güçlü bir sağlık altyapımızın olduğunu göstermek için bu rakamları söylemek istiyorum. Vakaların azalması yoğun bakıma geç yansıdığı için önümüzdeki günlerde daha da düşeceğini, ama önemli olan şu an düşmüş olan 9 bin 300’lere düşmüş vaka sayısının kalıcılığını sağlayabilmek.
Dışarı çıktığımızda illa yanınızda 2 metreden daha kısa mesafede yoksa maske takmanız gerekmiyor. Ama 2 metreden daha yakında birileri varsa maskeyi takmanız gerekiyor. Evin içinde 2 metreden daha kısa mesafe varsa kişisel tedbirler, maske devreye giriyor olmalı.
Ulaşımda, çalışırken, berbere, AVM’ye giderken ne yapılması gerekiyor gibi yeni dönemde Bilim Kurulu tedbirleri gündemine daha yoğun şekilde alıp vatandaşımızın da aşısını olup kişisel tedbirleri daha yoğun şekilde devreye yerleştirmesini önemsiyoruz.
