Araştırma geliştirme ve tasarım faaliyetlerini desteklemek amacıyla 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu uyarınca bu alanda istihdam edilen personelin ücretlerinden gelir vergisi alınmıyor.
Teknokentlerde çalışanlar 4691 Sayılı Kanun’a, teknokent dışındakiler ise 5746 Sayılı Kanun’a tabi bulunuyor. Her iki kanun kapsamında da çalışanların ücretlerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmıyor. Ancak, iki kanun arasındaki fark dolayısıyla aynı net ücretle çalışmalarına rağmen 5746 Sayılı Kanun’a tabi çalışanların sosyal güvenlik primleri gelir vergisi ve damga vergisi dahil edilerek yatırılırken, 4691 Sayılı Kanun’a tabi çalışanların primleri gelir vergisi ve damga vergisi hariç tutar üzerinden hesaplanıyordu.
Bu durum, 4691 Sayılı Kanun’a tabi çalışanların ileride daha düşük emekli aylığı almasına yol açıyordu.
TEKNOKENT ÇALIŞANLARININ EMEKLİ AYLIKLARI ARTACAK
3 Şubat 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7263 Sayılı torba kanunda bu konuda değişiklik yapıldı. Buna göre, teknokent çalışanlarının sosyal güvenlik primine esas kazançlarına, hesaplanacak gelir vergisi ve damga vergisi de dahil edilecek. Böylece, teknokent çalışanlarının net ücretleri değişmediği halde prime esas kazançları ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ödenen sigorta primleri artacak.
Emekli aylıkları, prime esas kazanç (PEK) üzerinden bağlanıyor. PEK tutarının yüksek olması, emekli aylığının da yükselmesini sağlıyor.
Değişikliğin ne anlama geldiğini, eski ve yeni genelgedeki örneklerle anlatalım. Değişiklik öncesinde, net ücreti 8 bin lira olan personelin prime esas kazancı 9 bin 411,76 TL olarak kabul ediliyor ve bin 317,65 TL sigorta primi işçi payı yatırılıyordu.
Değişiklik dolayısıyla, net ücreti yine 8 bin lira olan personelin PEK’i bundan sonra 11 bin 190,22 TL olarak hesaplanacak. PEK hesaplamasına, ödenmeyecek olmakla birlikte gelir vergisi ve damga vergisi de dahil edilecek. Sigorta primi işçi payı bu kez bin 566,63 TL olarak yatırılacak.
Emekli aylığı, prime esas kazanç üzerinden hesaplanıyor. Net ücret değişmediği halde prime esas kazanç bin 778,46 TL artacağı için teknokent çalışanlarının emekli aylığı da her yıl bu farkın yüzde 2’si oranında artacak.
ŞUBAT AYI PRİMLERİ YENİ TUTAR ÜZERİNDEN YATIRILACAK
SGK’nın genelgesinde, kanun değişikliği 3 Şubat 2021 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, 4691 Sayılı Kanun kapsamında net ücret sistemine göre çalıştırılan AR-GE, tasarım ve destek personelinin brüt ücretlerinin şubat dönemi ve sonrası için yeni sisteme göre hesaplanarak yatırılması gerektiği belirtildi.
GELİR VERGİSİ DESTEĞİ İŞVEREN LEHİNE UYGULANACAK
Şubat ayında yürürlüğe giren kanun ile yapılan bir başka değişiklik ile 5746 ve 4691 sayılı kanunlar kapsamında personel kazançları için sağlanan gelir vergisi stopaj teşvikinin “işveren lehine” uygulanacağı hususu netleştirildi. Ücretler üzerinden hesaplanan verginin, işverenin ödeyeceği diğer vergilere mahsup edilerek terkin edileceği öngörüldü.
Bu değişiklik nedeniyle AR-GE, tasarım ve destek personeli vergi indiriminin kendilerine iade edilmesi konusunda hak iddia edemeyecekler.
BİR YIL ÇALIŞMA ŞARTI KALDIRILDI
AR-GE ve tasarım merkezlerinde çalışanların gelir vergisi stopaj teşvikinden yararlanabilmesi için, istisnalar hariç bizzat merkezde çalışmaları gerekiyor. Bunlardan yüksek lisans yapanların 1,5 yıl, doktora yapanların ise iki yıl süresince aldıkları ücretler gelir vergisi stopaj teşviki kapsamında değerlendiriliyor. Ancak bu haktan yararlanabilmek için en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyordu. Şubat ayındaki değişiklikle bir yıl çalışma şartı kaldırıldı.
Ayrıca, doktoralı personelin üniversitelerde ders vermesi veya teknoloji geliştirme bölgelerindeki girişimcilere mentorluk yapması halinde, haftalık 8 saati aşmamak şartıyla, bu çalışmaları gelir vergisi stopajı kapsamında değerlendirilecek.
Söz konusu istisnai haller haricinde, toplam çalışma sürelerinin yüzde 20’sini aşmamak kaydıyla personelin merkezler dışındaki çalışmaları da teşvik kapsamında değerlendiriliyor. Cumhurbaşkanı kararıyla bu oran yüzde 50’ye kadar artırılabilecek.
