Çam fıstığı üretiminin azaldığını ve talebi karşılayamadıklarını belirten üreticiler, ‘Verim geçen yıllara göre yüzde 70 düştü. Nedenlerinin araştırılarak önlem alınmasını bekliyoruz’ diye konuştular.
Son yıllarda üretimi düşen çam fıstığı fiyatları el yakıyor. Türk mutfağının vazgeçilmezleri dolma, helva, baklava gibi gıdaların temel maddesi olan çam fıstığının kilosu 600 liraya kadar yükseldi. Çam fıstığı üretiminin önemli bir bölümünü karşılayan İzmir’in Bergama ilçesinde hasat devam ederken üreticiler verimdeki düşüşün nedenlerinin araştırılmasını istiyor.
‘ÜRETİM AZALDI’
Çocukluğundan beri çam fıstığı ürettiklerini belirten Kadir Konuk, hasada kasım sonu ya da aralık ayında başladıklarını ve bu sürecin mayıs ayına kadar sürdüğünü ifade etti. Depolanan kozalakların haziran ya da temmuz aylarında kurutulduğunu kaydeden Konuk, geçirilen işlemleri şöyle anlattı:
“Kuruduktan sonra çam fıstığının içi çekirdeğinden ayrılır. Çöpü ayıklandıktan sonra satışa hazır hale gelir. Çekirdek hali yani ‘künar’ 115 liradır, iç fıstık ise 600 liradır. Çocukluğumdan beri altının kilosu ile fıstık yarışırdı. Ancak son yıllarda ürün az olduğu için talebi karşılayamaz olduk. Fiyatın yükselmesinin asıl nedeni üretimin düşmesi.”
‘KOZALAKLARIN İÇİ BOŞ’
Avrupa’nın pek çok ülkesine çam fıstığı ihracatı yaptıklarını söyleyen Önder Özdemir de Türkiye’de çam fıstığında verimin azaldığını belirterek şunları anlattı:
“Geçmiş yıllara oranla yüzde 70 oranında verim azaldı. Yüz kilo üründen 3 kilo verim alırken bu oran 600-700 grama indi. Kozalakların içi boş çıkıyor. İşçilik fiyatları arttı ürün miktarı azaldı fiyatlar yukarı çıktı. Verim yüzde 70’e yakın azaldı. İçinde çok az ürün var kozalağın. Bununla ilgili devlet sürekli çalışmalar yapıyor. Ancak somut bir veri alınamadı. İtalya, İspanya, Portekiz’de de aynı sıkıntı var. Biz yurtdışına çalışıyoruz. Çam fıstığı Türkiye’de temel bir tüketim ürünü değil. Bir Ayçiçek yağı, zeytinyağı ya da patates gibi değil. Yense de olur yenmese de olur. Ama diğer ülkeler bunu daha farklı kullanıyor. Bizde dolmalarda irmik tatlılarında tüketiliyor. Kullanımı daha az. İç tüketim az. Olduğu gibi yurt dışına gidiyor. İspanya, Almanya, Portekiz, Belçika, İtalya gibi ülkelere fıstık gönderiyoruz.”
